دکتر رابرت هیکز، استاد بازنشسته در دانشگاه ایالتی سن خوزه بیان کرد: تحقیق‌های وی نشان دادهاند: برخی افراد معتقدند که خواب به آنها نیروی تازه‌ای می‌دهد، این در حالی است که برخی دیگر احساس می‌کنند خواب کافی ندارند، حتی اگر هر دو گروه به میزان یکسانی بخوابند. هیکز ارائه تحقیق خود را با استفاده از پرسش‌نامۀ خودگزارشگری[11]انجام داده است. او از افراد می‌خواهد که جمله‌هایی مثل «حس می‌کنم نمی‌توانم به طور واضح فکر کنم»، «در انجام فعالیت جسمی طولانی‌مدت با مشکل رودررو هستم» و «توانایی کمی برای رویارویی با مشکل‌های عاطفی دارم» را بخوانند و در صورت موافقت، به آنها امتیاز بدهند.
وی دریافت افرادی که بالای بیست درصد و پایین بیست درصد نمره دریافت کردند، تقریباً هر شب مدت‌زمان یکسانی می‌خوابیدند؛ اما 62 درصد افرادی که خستگی کمی داشتند، از خواب خود راضی بودند؛ درحالی‌که 68 درصد افرادی که خستگی بیشتری داشتند، از خواب خود ناراضی بودند. زمانی که از آنها پرسیده شد هر شب به چند ساعت خواب بیشتر نیاز دارند تا بتوانند به طور کامل استراحت کنند، گروهی که بیشتر خسته بودند گفتند که به یک ساعت و نیم، خواب بیشتر نیاز دارند؛ این در حالی است که گروهِ با خستگی کمتر بیان کردند که فقط به یک ساعت خواب نیاز دارند.
وی گفت: «آنها تقریباً به میزان یکسانی می‌خوابند؛ اما ارزش خواب خود را به روش کاملاً متفاوتی درک می‌کنند.»
تفاوت در چیست؟ هیکز به بررسی آن دو گروه پرداخت و به این نتیجه رسید که آنها در یک زمینه غیرمنتظره با هم تفاوت دارند: گروهی که خستهتر بودند بیان کردند که به طور مکرر از کابوسهای بعد از حادثه[12] و هراس شبانه رنج میبردند، در این کابوس‌ها، تجربه‌های وحشتناک و ناراحت‌کننده گذشته دوباره در حافظه آنها زنده می‌شد. این نوع رؤیاها حتی در طی خواب معمولاً با عواطف شدید همراه هستند و می‌توانند باعث بیداری مکرر فرد از خواب شوند.
هیکز پژوهش‌های خود را در این زمینه ادامه می‌دهد تا دریابد که آیا هراس شبانه واقعاً بر ادراک افرادی که خواب کافی ندارند، نقشی دارد یا خیر. وی می‌گوید: تأثیر خواب با هراسهای شدید شبانه باعث می‌شود افراد کیفیت خواب خود را بهبود بخش تلقی نکنند، حتی اگر این افراد به‌اندازه افرادی بخوابند که کابوسهای ناراحت‌کننده را تجربه نکرده‌اند.
پی‌نوشت‌ها:
[1] دوک های خواب (Sleep spindles): امواج کوتاهی هستند که با بسامد 12تا 14 هرتز در خلال مراحل 1 تا 4 خواب و در فاصله زمانی 2 تا 5 دقیقه پیدا می شوند. این امواج نمایانگر فعالیت مکانیسمی است که حساسیت مغز را در برابر اطلاعات حسی کم می کنند و در استمرار خواب شخص نقش دارند. در افراد سالمند این امواج کمتر دیده می شوند و به همین دلیل سالمندان در طول شب چندین بار بیدار می شوند (Wikipedia).
[2] Spikes
[3] خواب همراه با حرکتهای سریع چشم (Rapid eyes movement(REM)): یکی از مراحل خواب در پستانداران است که در آن بدن در حالت خواب عمیق به سر می برد ولی واکنش مغز در حالت بیداری است (Wikipedia).
[4] Productivity
[5] Bursts
[6] Electroencephalography(EEG)
[7] Neurotransmitters
[8] Motor cortex
[9] Temporal lobe
[10] مسیر مارپیچ یا هزارتو (Maze): شبکه ای از مسیرها و پرچین ها که به عنوان معما طراحی شده است و برای خروج از آن باید راهی پیدا کرد.
[11] Self-report
[12] Post-traumatic nightmare
سهیلا صفری
عضو انجمن روانشناسی امریکا(APA) شماره عضویت
C2103694325
عضو انجمن روانشناسی و مشاوره ایران شماره عضویت ۲۰۵۹۵